Lees-, kijk- en luistertips voor volwassenen
Ben je op zoek naar een leerzaam, inspirerend, informatief of leuk boek over pleegzorg of gezinshuizen of naar een film of podcast? We hebben weer een hoop tips voor je! Heb je een suggestie voor een boek, podcast, film of iets anders dat we niet mogen missen? Laat het weten door een mailtje te sturen naar bijons@denvp.nl!
Een overzicht van kinderboeken vind je hier!
Ons huis = hun thuis
Auteur: Zwanny Visser-Zandt
Zwanny (auteur) en haar man zijn ruim 30 jaar lang een groot pleeggezin geweest. Uiteindelijk groeide dit uit tot een kindertehuis met personeel. In het boek lees je fictieve verhalen met onderwerpen en situaties die zij in hun echte leven hebben meegemaakt. Het is een prettig leesbaar boek, dat ook voor ‘leken’ in de hulpverlening of zelfs pleegkinderen (vanaf 12 jaar) goed te lezen is.
Als pleegouder of gezinshuisouder lees je veel wat herkenbaar is. Hoe kinderen soms binnenkomen, het gedrag van kinderen, de vele gesprekken met hulpverlening en dat het er uiteindelijk op neerkomt dat de opvoeder 24 uur met het kind samenwoont. Het boek heeft een aantal heftige verhaallijnen met vermissingen, misbruik en zelfs een overlijden van een van de pleegkinderen. Het boek is met een zekere nuchterheid geschreven, maar de liefde en zorg spatten ervan af. Een boek dat verplichte kost zou moeten zijn voor (beginnende) professionals, omdat het een inkijkje geeft in het dagelijkse leven van pleegouders.
Door Karin Zanin
Henk. Het levensverhaal van een pleegkind
Auteur: Henk de Bree
Als kind woonde Henk met zijn (half-)broers en zussen bij zijn altijd dronken moeder en stiefvader. Hij en zijn jongere zusje werden er regelmatig op uitgestuurd om de alcoholvoorraad aan te vullen. Zijn stiefvader – op wie Henk gesteld was – probeerde de kinderen te beschermen tegen hun moeder maar dit lukt niet altijd. Hij overleed op jonge leeftijd en moeder kon de opvoeding in haar eentje niet aan. Henk werd van pleeggezin naar pleeggezin gestuurd.
Met dit boek geeft Henk een inkijkje in zijn leven als pleegkind. Hij wil de lezer bemoedigen door te laten zien dat het met hem allemaal goed is gekomen en hij als volwassene goed terecht is gekomen.
Hoewel het boek soms wat onsamenhangend is door Henks vele uitstapjes naar willekeurige onderwerpen die hem interesseren, vaak te pas en te onpas, heeft het leesplezier de overhand. Ik denk dat hij geslaagd is in zijn opzet.
Door Chretienne Peeters
➡️ 'HENK. Het levensverhaal van een pleegkind' kun je hier bestellen
Eenvoudige adoptie van pleegkinderen
Auteurs: M.J. Vonk, W.D. de Haan, C.G. Jeppesen de Boer en G.C.A.M. Ruitenberg
Dit boek is de neerslag van een wetenschappelijk onderzoek naar de vraag of er behoefte is aan eenvoudige adoptie bij pleegouders die langdurig voor een pleegkind zorgen. Bij gewone adoptie (ook wel ‘sterke’ adoptie) wordt de juridische band tussen pleegkind en biologische ouders verbroken, bij eenvoudige adoptie gebeurt dat niet. Een pleegkind heeft dan meer dan twee juridische ouders en dat heeft gevolgen voor bijvoorbeeld het gezag, de achternaam en het erfrecht.
De auteurs gaan in op hoe adoptie bij pleegzorg geregeld is, in Nederland en daarbuiten. In Nederland komen pleegzorgadopties weinig voor, terwijl men wel kiest voor pleegoudervoogdij. Daarna beschrijven ze hun onderzoek dat bestond uit vragenlijstonderzoek, diepte-interviews en een expertmeeting.
Het boek laat goed de voor- en nadelen zien van eenvoudige adoptie bij pleegzorg. Door de interviewcitaten krijgt de lezer een helder beeld van wat er leeft bij pleegouders en professionals. Invoering van eenvoudige adoptie is het overwegen waard, zo concluderen de auteurs. Het biedt continuïteit aan het kind door het opgroeiperspectief bij de pleegouders te leggen, ook na het 18e levensjaar. Tegelijkertijd blijft de identiteit behouden omdat het kind ook deel blijft uitmaken van de oorspronkelijke familie.
Door Femmie Juffer
➡️ ‘Eenvoudige adoptie van pleegkinderen’ kun je hier bestellen
Mijn gestolen kind
Auteur: Irma Hoving
Een heftig boek over een uithuisplaatsing van drie kinderen, geschreven door de moeder. Zij geeft duidelijk aan dat er veel aan de hand was. Een mislukt huwelijk met een partner die psychisch ziek en zeer hardhandig was. Ze beschrijft hoe ze haar huwelijk, ook vanuit haar geloof, wilde redden. De OTS was terecht, zo schrijft ze, maar de daaropvolgende uithuisplaatsing was onterecht. Daarbij kwam dat er na de uithuisplaatsing geen hulp was en er fouten zijn gemaakt door niet actief toe te werken naar een terugplaatsing.
Hoe het daarna verder ging, is een triest verhaal. Er liep veel fout, vermoedelijk door tien verschillende voogden in tien jaar. In rapportages bleven onterechte conclusies staan die een rol speelden in de besluitvorming, ondanks dat de conclusies door deskundigen als onterecht bevestigd waren. Moeder zou volgens de pleegzorgwerkers en pleegouders niet alles begrijpen of niet kunnen onthouden wat zij leest, zo valt uit de geciteerde rapportage op te maken. Bijzonder dat ze desondanks al 38 jaar in de gezondheidszorg werkt als kraamverzorgende, lactatiekundige, verpleegkundige en leerling wijkverpleegkundige en in de afgelopen jaren een Hbo-opleiding volgde. Daarbij had moeder het gevoel dat de kinderen tegen haar opgezet werden. Iets wat de twee weer thuiswonende kinderen later ook beamen. Met het derde kind, de jongste, bestaat geen omgang sinds 2019.
Het boek geeft aan dat een groot verloop van hulpverleners en het minimaliseren van familiecontacten met opa, oma, ooms, tantes en met name ook moeder, tot heel scheve situaties kan leiden en tunnelvisies geeft naar beide kanten. Verbazend overigens dat de contacten met de vader wel gestimuleerd werden. Er staat veel dagboekfragmenten in het boek en uittreksels van rapportages die elkaar tegenspreken. Het roept op zijn minst twijfels op over het gevoerde beleid, waardoor moeder op een doodlopend zijspoor terechtkwam. Een helaas negatief ervaringsverhaal waarvan veel te leren valt.
Door Flip Woltering
Podcast: Baas over Eigen Brein
Esther Groenewegen geïnterviewd door Marieke Lips
In deze podcast gaat Esther Groenewegen in op de werking van het brein bij hechtingsproblemen of hechtingsproblematiek. Het uitgangspunt zijn kinderen die hiermee te kampen hebben. “Hechting zit echter overal,” dus dit geldt zeker ook voor volwassenen.
Wat mij in deze podcast aansprak: om kinderen te kunnen begrijpen en te ondersteunen bij hun zoektocht naar veilige hechting, wordt er van de volwassene ook iets verwacht: naar je eigen hechtingsstijl kijken. Hoe ben jij als volwassene gehecht? Waar liggen jouw pijnpunten? Het kind is degene die jou een spiegel voorhoudt om te zien van waaruit jij reageert. Wat je als volwassene moet leren, is om vanuit IK te denken en te reageren en daarbij het kind centraal te stellen.
Kinderen met een traumabrein hebben een brein dat niet goed gereguleerd is. Logisch nadenken is daarom niet vanzelfsprekend. Wel proberen wij als volwassenen het logisch denken aan te spreken door veel vragen te stellen. Daarmee gaat het traumabrein ‘aan’ en dit leidt tot vervelende situaties, meestal in de thuissituatie.
Deze triggers gebeuren zintuiglijk, waardoor het zenuwstelsel geactiveerd wordt. Bijvoorbeeld een ouder die veel met gebaren spreekt. Onbedoeld of ongemerkt kan het kind deze signalen associëren met een traumatisch gebeurtenis.
Esther geeft daarom het advies om minder te praten en bijvoorbeeld meer te doen met het kind. Ook adviseert ze om dingen klein te houden en in de wereld van het kind te stappen. Dat kan door bijvoorbeeld samen te tekenen of interesse te tonen in de online wereld van het kind. Daarin zit de verbinding en kan herstel van hechting beginnen. “Immers, hechting is overal”, aldus Esther.
Uiteraard is er meer gezegd en uitgelegd in deze podcast. Wat mij betreft een aanrader voor iedereen die in contact wil komen met zijn of haar kind, maar ook met zichzelf.
Door Peter Sonder
🎧 Beluister de podcast via YouTube of in je favoriete podcastapp.
Beeld uit de documentaire
Waarom bleef je niet voor mij?
In deze documentaire vertellen vier kinderen over de zelfmoord van hun ouder. Volwassenen vragen zich af waarom iemand uit het leven is gestapt. De maker van de documentaire, Milou Gevers, die het zelf meemaakte, vroeg zich af: Waarom bleef je niet voor mij?
“Papa heeft zichzelf opgehangen, net als Galgje”, zegt Rebekka. Ze vertelt hoe raar ze het vond om dat te horen. Ze dacht aan het grappige spelletje ‘Galgje’, waarbij je een woord moet raden en voor elke foute letter een stuk van een galg moet tekenen. Schokkend hoe zo de volwassenwereld pijnlijk binnendringt in de wereld van een kind. “In het echte leven is ‘Galgje’ niet leuk”, gaat ze verder, “want dan heb je geen papa meer”.
Zo direct als Rebekka is, zijn ook de andere kinderen over de gevolgen van hun verlies. Ze werden boos of angstig, durfden niet meer in hun eigen slaapkamer te slapen. Ze dachten dat het misschien hun schuld was. De beleving door kinderogen maakt deze documentaire heel indrukwekkend.
Het einde is bijzonder omdat het laat zien dat kinderen veerkrachtig zijn en doorgaan met hun leven. Bij de aftiteling zie je een van de kinderen, Stef, vrolijk in de lucht springen. Elke keer als hij omhoog springt, zie je zijn T-shirt met FUTURE erop.
Waarom bleef je niet voor mij? won de VPRO-documentaireprijs 2020.
Door Femmie Juffer
📺 'Waarom bleef je niet voor mij?' is hier te zien.
Jong verlies
Auteur: Riet Fiddelaers-Jaspers
De auteur is deskundige op het gebied van rouw bij kinderen. In het boek worden veel praktische adviezen gegeven, soms zelfs met voorbeeldzinnen, om kinderen voor te bereiden op een (naderend) verlies. Riet beschrijft de meest recente inzichten op het gebied van rouw. Duidelijk wordt dat veel gedragssignalen van kinderen horen bij ‘gewone’ rouw. Kinderen rouwen nu eenmaal anders dan volwassenen. Rouw blijft onderdeel van hun leven en komt tijdens elke ontwikkelingsfase weer voorbij. Ze beschrijft heel helder welke signalen zorgelijk zijn en wat je dan kan doen. Door de verhalen en uitspraken van kinderen of hun ouders is het een prettig leesbaar boek geworden. De gedichten aan het begin van elk hoofdstuk zorgen voor een bijzondere en kwetsbare sfeer tijdens het lezen. Achterin zijn ook nog extra tips en achtergrondinformatie te vinden. Het is een heel mooi boek voor ouders, leraren en zorgprofessionals met deskundige adviezen over het omgaan met rouwende kinderen.
Door Karin Zanin
