Samen bouwen
In gesprek met Jacodine van de Velde over haar boek Steen voor steen
Samen bouwen
In gesprek met Jacodine van de Velde over haar boek Steen voor steen
Wie is de vrouw die de confronterende realiteit van diverse problematieken in de jeugdhulpverlening aan de kaak durft te stellen in lovenswaardige young adult-boeken? Wat drijft haar om over heftige onderwerpen te schrijven? En hoe ontstaat zo’n boek eigenlijk? Met een vierde boek voor jongvolwassenen in het vooruitzicht is het tijd om een podium te geven aan schrijfster Jacodine van de Velde.
“Ik had nooit de wens een boek te schrijven, maar kreeg voor mijn eerste boek inspiratie door de strijd die jongeren met een eetstoornis dagelijks leveren. In mijn functie als orthopedagoog was ik (deels) getuige van de impact en besloot om de onzichtbare strijd in hun hoofd te beschrijven. Tijdens het schrijfproces ontvouwde het verhaal zich gaandeweg en kwamen de karakters steeds meer tot leven. Toen het begin er eenmaal was, bedacht ik dat ik er ‘iets mee wilde’, in de hoop dat het meer begrip zou opleveren voor mensen die lijden aan een eetstoornis.” De wens van Jacobine kwam uit toen ze in juli 2020 debuteerde bij uitgeverij Clavis met Wat je zegt zie je zelf. In maart 2021 verscheen De stilte zegt genoeg, een boek over omgaan met rouw en verlies. En in oktober 2021 voegde ze Steen voor steen toe. “Het zijn hoopgevende boeken geworden. Mijn doel is om bepaalde onderwerpen uit de taboesfeer te halen en begrip te creëren. Over de drang tot zelfbeschadiging is bijvoorbeeld veel onbegrip en dat is waarom ik Steen voor steen heb geschreven. Ik vind het belangrijk dat lezers gaan begrijpen dat er veel meer achter zelfbeschadiging zit dan je zou denken. De balans tussen dit wel noemen, maar niet als trigger te laten werken, was heel spannend.”
"Iedere keer dat je het moeilijk hebt, wil ik dat je terugdenkt aan dit bouwwerk. Wat onmogelijk lijkt, is steen voor steen of stap voor stap mogelijk. Ook voor jou."
- Opa van Iris op pagina 164 in Steen voor steen
Steen voor steen gaat ook over jezelf afsluiten en jezelf openstellen. Over muren opbouwen en muren afbreken. Waarom heb je daarbij gekozen voor een pleegzorgsituatie?
“Ik had een cliënt waar ik een heel goeie band mee heb. Ik heb nog steeds contact met haar. Op haar 17e had zij een écht thuis nodig. Met inmenging van mij is er een pleeggezin gezocht en gevonden. Dat er in het pleeggezin voor haar werd gezorgd was fijn, maar ook heel ingewikkeld. En zo is personage Iris geboren. Ze houdt mensen op afstand en vertrouwt ze niet. Wat dat meisje ook zei: ‘Als ik zeg dat ik in een pleeggezin woon, dan word ík als probleemkind gezien terwijl mijn ouders degenen zijn die niet voor me kunnen zorgen.’ Ze was dus al slachtoffer van haar opvoedingssituatie en dan kreeg ze ook dit stempel er nog bovenop. Ik vond het een heel belangrijk onderwerp om aandacht te geven.”
“Om naast de kennis vanuit het werkveld nog meer achtergrondinformatie te verzamelen, heb ik een beroep mogen doen op verschillende mensen: pleegkinderen, pleegouders en pleegzorgbegeleiders. Alle research is nodig, want het verhaal moet kloppen. Zo heb ik bij een vriendin meegemaakt hoe ingewikkeld het kan zijn toen ze het contact met haar ouders verbrak omdat het beter voor haar was. Maar toen een cliënt van mij er bewust voor koos om afstand te nemen van haar ouders, moest ik ook als hulpverlener een proces doormaken om te accepteren dat het voor haar beter was. Mijn cliënt gaf aan: ‘Ik wil ze niet meer zien. Als ik één vinger geef, sleuren ze me aan mijn arm weer terug.’ Als hulpverlener dacht ik juist aan contactherstel. Het was een mooi proces om samen te concluderen: Soms zijn ouders gewoon niet goed voor je en waarom zou je dan niet voor jezelf mogen kiezen?”
Maak kans op een gesigneerd exemplaar van Steen voor steen!
Ben je nieuwsgierig geworden naar het boek Steen voor steen? Jacodine heeft een gesigneerd exemplaar beschikbaar gesteld voor een lezer van BIJ ONS. Ben jij enthousiast over dit boek, stuur dan een mail naar bijons@denvp.nl en vertel wat je motivatie is om dit boek te gaan lezen.
Op je website benoem je dat je de verhalen niet bedenkt, maar dat ze ergens ontstaan en je volgt wat er komt. Kun je dat uitleggen?
“De overeenkomst tussen al mijn boeken is dat gaandeweg het schrijfproces de hoofdpersonages bepalen hoe het verhaal gaat lopen. Ik heb niet het idee dat ik zelf heb bedacht de verhalen te schrijven, maar de hoofdpersonages van de boeken hebben zich aangekondigd. Iris diende zich tijdens het schrijven van mijn eerste boek, Wat je zegt zie je zelf, al eerder aan met haar verhaal dan Thom uit mijn tweede boek, De stilte zegt genoeg. Toch duurde het langere tijd voordat zij er klaar voor was om op de voorgrond te treden en van zich te laten horen. Iris is een personage dat zich niet makkelijk laat zien aan anderen, ook niet aan mij als schrijver. Alsof ze veel tijd nodig heeft gehad om alles beetje bij beetje te vertellen. Van de drie Young Adults die zijn uitgegeven, was Steen voor steen voor mij het moeilijkste boek omdat hoofdpersonage Iris als personage wat ingewikkelder is. Voor de lezers ook, heb ik gemerkt. Lezers gaven aan dat ze Iris wel door elkaar wilden rammelen. Maar ze vinden het mooi dat ze door het lezen van het boek beter begrijpen waarom ze is zoals ze is. Ze krijgen meer begrip voor haar reacties. En dat is precies wat ik hoop te bereiken met Steen voor steen: kijk verder dan de buitenkant. Iris lijkt een kreng, maar het is een heel kwetsbaar en beschadigd lief meisje. Ze beschermt zich door anderen op afstand te houden, maar ze heeft heel hard warme en lieve mensen nodig. Dat is een boodschap die ik aan pleegouders en kinderen mee zou willen geven: hoe uitdagend, spannend en moeilijk het ook is, neem de tijd om steen voor steen muren af te breken en samen iets moois op te bouwen.”
Foto's: eigen foto's van Jacodine van der Velde
Reacties van lezers
Redactielid Karin was lovend in haar recensie over Steen voor steen in BIJ ONS editie februari 2023. Ook andere lezers laten weten dat het een steengoed boek is.
“Iris heeft een moeilijke thuissituatie en belandt in een pleeggezin via jeugdzorg. Je leest haar verhaal hoe ze ermee omgaat en krijgt flashbacks van wat er gebeurd is in bepaalde periodes. Stapje voor stapje leert ze hier mee omgaan en probeert ze zichzelf terug te vinden. Dankzij Maduro laat ze haar muur steen voor steen vallen, maar dit gaat met vallen en opstaan. Aangezien ik zelf een opleiding jeugdzorg doe, vind ik dit boek ideaal leesvoer. Wat er in Iris haar hoofd omgaat, geeft een mooi beeld van wat er in realiteit kan gebeuren. Natuurlijk mogen we niet vergeten dat de realiteit vaak nog heftiger is.”
(Bron: Melissa Stoops op Hebban)
“Ik blijf het fascinerend vinden hoe de schrijfster, Jacodine, een onderwerp wat zo kwetsbaar is op deze manier weet te brengen. Ze draait er niet omheen, wat maakt dat ik het met momenten bijna kan voelen, maar de mate van luchtigheid en humor zijn helpend om het onderwerp te kunnen dragen.”
(Bron: Jb1986 op Hebban)
“De gedachten en gevoelens van Iris komen levensecht en realistisch over en tijdens het lezen moest ik meerdere malen een dikke brok in mijn keel wegslikken. Haar verdriet, onmacht, onzekerheid en woede spatten van de pagina’s af en mijn moederhart huilde voor haar. Toch wist Jacodine weer de perfecte balans te bewaren en zat het verhaal ook boordevol hoopvolle, mooie en luchtige momenten. De pleegouders van Iris speelden een hartverwarmende rol en dat liet mijn moederhart gelukkig ook weer opzwellen.”
(Bron: Nicole Schelling op Hebban)
“De afwisseling in Iris' hoofdstukken tussen de tijd dat ze net in het pleeggezin kwam en nu vond ik ook echt heel leuk gedaan. Het gaf de lezer nog een beter beeld over Iris en de beslissingen die ze door het boek heen maakte.”
(Bron: Raelyn Rebecca Layn op Hebban)
➡️ Steen voor steen kun je hier bestellen.